Nöroloji sinir sisteminin anatomik ve fizyolojik özellikleri ile çeşitli nedenlerle ortaya çıkan bozukluklarını ve klinik sendromlarını inceler. Günümüzdeki bilimsel gelişmeler, doğal olarak nörolojiye de yansımış ve nörolojinin alt bölümleri ortaya çıkmıştır. İyi organize olmuş nöroloji bölümleri, bu yapılanmayı oluşturabilen kuruluşlardır. Çeşitli nörolojik hastalıkların tanı ve tedavileri ancak bu işbirliğini gerçekleştirebilen nörolog grubu tarafından, en iyi şekilde yapılabilmektedir.
Modern tıp uygulamalarında, gelişmiş laboratuvar çalışmaları önemli katkı sağlamaktadır. Laboratuar, nörolojik hastalıkların tanı ve tedavilerinde önemli yer tutmaktadır. Özellikle beyin damar hastalıklarında çok önemli olan radyoloji bölümü, kesintisiz hizmet vermektedir. CT, MR, Anjiografi, girişimsel nöroradyoloji uygulamaları nörolojik hastalıkların teşhislerinde ve tedavisinde önemli yer tutmaktadır. Başta epilepsi ve bilinç bozuklukları olmak üzere çeşitli hastalıklarda tanı da önemli olan uyanıklık ve uyku EEG tetkiklerinin yapıldığı EEG Laboratuvarı, sinir ve kas hastalıklarının tanısında kullanılan EMG ve Uyarılmış Yanıtlar Laboratuvarı Nöroloji Bölümü’nün belli başlı laboratuvarlarını oluşturmaktadır.
Elektromiyografi (EMG) Nedir?
Elektromiyografi, sinir ve kas dokuları arasında gerçekleşen elektriksel aktivitenin ölçülmesi yoluyla sinir veya kas kaynaklı patolojilerin değerlendirilmesini amaçlayan bir tetkiktir. Sağlıklı bir kişide beyinden başlatılan sinirsel uyarımlar sinir dokuları boyunca elektriksel aktiviteyle iletilir ve hedef doku olan kas liflerinde elektriksel bir uyarı yoluyla kasılma işlemini başlatır.
Elektromiyografi (EMG) Nasıl çekilir ?
EMG çekimi 2 aşamadan oluşur. Bunlar:
Sinirlerin iletimlerinin ölçümü,
Kasların incelenmesi,
Hastada ki tanıya göre her ikisi de uygulanabilir. Uygulamalardan biri yeterli de olabilir.
Sinir iletim ölçümü: Deri üzerine yerleştirilen elektrot ile elektrik akımı verilerek yapılır. Elektrik akımı verilerek sinirler uyarılır. Kol bacak veya
diğer vücut kısımlarından doktor tarafından bazı sinirler seçilir. Bir EMG tetkikinde ortalama 5-10 sinirden ölçüm yapılır.
Verilen elektrik akımı zararsızdır. Çünkü saniyenin binde birinden daha kısa sürelidir. Sinirde yayılan aktivite bir diğer elektrot aracılığıyla kaydedilir.
Kasların incelenmesi: Kol, bacak veya diğer vücut kısımlarımızdan seçtiğimiz bir kas içine iğne şeklinde bir elektrot yerleştirilir. Bu elektrot kastaki elektriksel aktiviteyi inceler. Bu iğneler enfektör iğnelerinden farklıdır. Özel üretilmiş iğnelerdir. Tek kullanımlıktır. Bu iğne ile elektrik ya da ilaç verilmez, kasların istirahat ve kasılma sırasındaki sinyallerini
kaydeder. Her bir kasın incelenmesi birkaç dakika sürer, bu süre içinde iğne kaç içinde tutulur. Genellikle 1-10 arası kas incelenir. Tamamıyla zararsız bir inceleme yöntemidir. Ağrısız yöntemdir. İğne batırılan yerlerde hafif şiddetle ağrılar olabilir.
Elektromiyografi hangi hastalıkların teşhisi için yapılır?
Fokal nöropatiler
Elektromiyografi sıkça tek bir sinirde hasara neden olan sorunların teşhisinde kullanılmaktadır. Sık görülen örnekler olarak, el bileğinde oluşan karpal tünel sendromu ile dirsekte oluşan kubital tunel sendromu gösterilebilir. Bunun dışında, EMG bacakta oluşan peroneal sinir nöropatisinde veya ayak bileğinde tarsal tünel sendromunda kullanılmaktadır. Klinik tecrübede kalçadan yanlış enjeksiyon veya kalça çıkıklarında siyatik sinir hasarı görülebilir. Bu gibi durumlarda doğru tanı
konulmasında EMG testi vazgeçilmezdir. Ayrıca bu yöntem yüz felcinde sinir hasarının şiddeti ve ileriye dönük iyileşmesi konusunda da bilgi vermektedir.
Polinöropatiler
Sinirlerin fonksiyonlarını bozan şeker hastalığı, böbrek yetmezliği ve bazı genetik nedenlere bağlı periferik sinirlerin yaygın hasarında tanı amaçlı EMG kullanılmaktadır.
Radikülopatiler
Omurilik kaynaklı bel veya boyun fıtığına neden olan sinir köklerinin hasarına sebep olan hastalıkların belirlenmesinde de kullanılmaktadır.
Miyopatiler
Kas liflerinde hasara ve erimeye neden olan hastalıkların teşhisinde etkili bir yöntemdir.
Motor nöron hastalıkları
Çocuk felci ya da ALS gibi omurilikteki motor sinir hücrelerinde hasara neden olan hastalıkların teşhisinde kullanılmaktadır.
Nöromüsküler hastalıklar
Myastenia gravis gibi sinir ve kaslar arasındaki elektrik iletiminin bozulduğu hastalıkların belirlenmesinde kullanılan önemli bir testtir.
Elektroensefalografi EEG Nedir?
Elektroensefalografi tanımın kısaltması EEG’dir. Bu işlem insan beyninin elektriksel etkinliklerinin değerlendirilmesi amacı ile yapılır. Beyin dokularında bulunan sinir hücrelerin ile alakalı elektriksel sinyaller kafada bulunan saç kaplı deriye iletilmektedir. İletilen bu sinyaller kafa bölgesine yerleştirilecek olan elektrotlar yardımı ile bilgisayara aktarılır. İletilen tüm sinyaller alanında eğitim almış ve tecrübeli olan Nöroloji uzmanı hekimleri tarafından detaylı bir şekilde değerlendirilir.
Elektroensefalografi (EEG) Nasıl Yapılır?
EEG incelenmesinin rutin ( uyanıklık ) EEG ve Uyku –Uyanıklık EEG olmak üzere başlıca iki tipi vardır. Rutin EEG hasta uyanık halde iken gerçekleştirilir. Uyku – uyanıklık EEG tetkikinde ise hem uyanıklık hem de uyku sırasında kayıt yapılır.
Saçlı deriye ve yüz, kol ya da bacaklar gibi vücudun bazı bölgelerine yerleştirilen yüzeyel elektrodlar ( alıcılar ) vasıtasıyla kayıt işlemi gerçekleştirilir. Elektrodlar yerleştirilmeden önce çeşitli jeller ya da alkol yardımıyla saçlı deri temizlenir. Pasta denilen koyu kıvamlı bir krem ile elektrodlar yapıştırılır. Elektrodlar bağlandıktan sonra hasta yatağa uzandırılır ve gözleri kapalı şekilde yatması istenir. Tüm çekim süresince sakin kalmak kaydın düzgün bir şekilde yapılması açısından
önemlidir. Çekim sırasında gözlerin açılıp kapattırılması, ışık uyarana baktırılması ve hızlı soluk alıp verme şeklinde ardı sıra birtakım aktivasyon yöntemleri uygulanır. Bu yöntemler çeşitli nörolojik hastalıklara bağlı anormal aktivitelerin ortaya çıkmasını kolaylaştırır.
Elektroensefalografi (EEG) Ne Kadar Sürer?
Uzun bir hazırlık süreci gerektiriyor gibi görünmesi nedeniyle “EEG kaç dakika sürer? sorusunun sorulması olağandır. Ancak elektrotlar yerleştirildikten sonra aslında çekim işlemi 20-40 dakika sürer. Hazırlık süreci dahil olmak üzere işlem 1 saat sürer. Bazen bu çekimler 2 saate kadar uzayabilir.